YILANLI SÜTUN - BURMALI SÜTUN

Bir zamanlar Bizans vatandaşlarının en çok ilgilendiği konulardan biri Hipodrom'daki at yarışları idi.Bizim futbola düşkünlüğümüzden daha da fanatikçe bir zevkti onlar için.Hipodrom İstanbul'un en güzel ve eski yapılarından biri idi.Şöyleki,bugün ayakta olan 3. Ayasofya Kilisesi'nden daha önce yapılmış bir Roma İmp.luk eseridir.Onun hikayesini de başka zaman anlatacağım.Hipodrom'un ortasındaki spina duvarına herbiri şaheser olan 10'dan fazla anıt dikilmişti.Onlardan geriye sadece üçü kaldı.Önceki yazıda anlattığım Dikilitaş,Yılanlı Sütun ve Örme Sütun.
Yılanlı sütun taş değil tabii.Bir Yunan eseri.Yunanlılar M.Ö. 5.yy. sonlarında Perslere (İranlıların ataları) karşı Salamis ve Plateia Savaşları'nı kazanmışlar. Bu savaşlarda ele geçirdikleri tunçtan Pers silahlarını eritip döküm tekniği ile bu anıtı yapmışlar,zaferleri hep anılsın diye.Sütunu Delphoi'deki (Yunanistan'da bir antik şehir) ünlü Apollon tapınağına hediye etmişler.Tapınağın ünlü altın kazanının bu özel sacayağının üstüne konulduğu söylenir.
Sütun İstanbul'un 2. kurucusu sayılabilecek Roma İmp.u Constantin tarafından 4. yy.da tapınaktan alınıp Hipodrom'a dikilmiş.
Üç yılanın birbirine dolanması ile oluşan sarmal gövde 6,5m yükselir,yılanların başları birbirinden ayrılıp 3 ayrı yöne bakar şekilde sonlanır(dı).Toplam yüksekliği 8,5 m kadarmış.Şimdi 5,5m'lik bir gövde görüyoruz sadece. Sütun 17.yy'da maalesef tahrip edilmiş.
Yılan kafalarından biri bugün İngiltere'de British Museum'da ,birinin üst çenesi İstanbul Arkeoloji Müzesi'ndedir.Bizdeki 1856'daki bir kazıda ünlü Fossati kardeşler tarafından bulunmuş.Ama müzeye gidip göremezsiniz çünkü sergilenmiyor.Eski gravürlerde ,minyatürlerde bütün halini görmek mümkün... Uygun bir fotograf bulup koyamadım.Çekeceğim inşallah.
Sütunun altında yazılar bulunmuş. Bunlarda savaşlara katılmış 31 Yunan kentinin adları varmış.
Evliya Çelebi diyor ki:''İstanbul'da 17. tılsım Burma Direk'tir.Bu direk 3 başlı bir ejderha suretini gösterip başının birisini bir yeniçeri bir vuruşta kırmıştır.O tarihte kısmen tılsımı bozulmuş olan İstanbul içine yılan ve çiyan ve akrep misali hayvanlar yayılmışlardır.''
Bir rivayete göre de Fatih Sulatan Mehmed'e yılan başlarının tılsımından bahsedilmiş ve Fatih hurafelere inanmadığını bildirmek üzere yılanlara gürzünü atmıştır.(H.Şehsuvaroğlu)
Burma Direk 2400 yıllık bir anıttır.Yaklaşık 1600 yıldır İstanbul'da ikamet etmektedir,vesselam.2006 Foto 2010